เดี๋ยวนี้ใครๆก็หันมาใส่ใจสุขภาพ เริ่มดูแลเลือกอาหารการกินเข้าร่างกายตัวเองมากขึ้นไม่ใช่แค่จุดประสงค์ต้องการลดน้ำหนักเท่านั้น แต่ล่าสุดมีงานวิจัยและผู้เชี่ยวชาญออกมาประกาศถึงสารพัดคุณประโยชน์ของการทานผักผลไม้ดื่ม น้ำผักผลไม้ปั่น สกัดเย็น แยกกาก มากขึ้นแทนเนื้อสัตว์ นม เนย ซึ่งเป็นสาเหตุโรครุมเร้ามนุษยชาติในปัจจุบันไม่ว่าจะเป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง คอเลสเตอรอลสูง มะเร็ง โรคอ้วน ฯลฯ
น้ำผักผลไม้ปั่น แบบสกัดเย็นหรือแยกกาก แบบไหนดีต่อสุขภาพแท้จริง
เพราะด้วยความที่การเตรียมง่าย ไม่ต้องอาศัยความสามารถในการคิดเมนู ทำอาหารใดๆ ปัจจุบันจึงมีน้ำผักผลไม้มากมาย เกิดขึ้นทั้งในแบบบรรจุกล่อง แบบแยกกาก แบบปั่นที่หาได้ตามร้านน้ำทั่วไป หลายคนเริ่มงงๆแล้วว่าแล้วแบบไหนที่ดีต่อสุขภาพจริงๆ สารอาหารในผักผลไม้ยังคงอยู่ส่งมาถึงเราช่วยดูแลรูปร่าง ลดน้ำหนัก ดีท็อกซ์ หรือแม้แต่ช่วยป้องกันมะเร็ง และโรคบางอย่าง
เพราะด้วยความที่การเตรียมง่าย ไม่ต้องอาศัยความสามารถในการคิดเมนู ทำอาหารใดๆ ปัจจุบันจึงมีน้ำผักผลไม้มากมาย เกิดขึ้นทั้งในแบบบรรจุกล่อง แบบแยกกาก แบบปั่นที่หาได้ตามร้านน้ำทั่วไป หลายคนเริ่มงงๆแล้วว่าแล้วแบบไหนที่ดีต่อสุขภาพจริงๆ สารอาหารในผักผลไม้ยังคงอยู่ส่งมาถึงเราช่วยดูแลรูปร่าง ลดน้ำหนัก ดีท็อกซ์ หรือแม้แต่ช่วยป้องกันมะเร็ง และโรคบางอย่าง
คำตอบว่าแบบไหนมีประโยชน์ต่อสุขภาพกว่ากัน ณ จุดนี้บอกได้ว่าแบบสมูทตี้หรือน้ำปั่น กับแบบสกัดเย็นเป็นน้ำผักผลไม้ที่มีคุณค่าดีงามพอกัน เพียงแต่จะตอบโจทย์วิถีชีวิต การตระเตรียม ความชอบของใครมากกว่าเพราะแบบสมูทตี้เราใช้เครื่องปั่น ขณะที่แบบสกัดเย็นใช้เครื่องแบบ หรือเครื่อง Cold press juicerนั่นเอง ส่วนแบบสุดท้ายจะใช้เครื่องแยกกากที่เรียกว่า Centrifugal juice extractor
หลักการทำน้ำของเครื่องทั้ง3 แบบ
แบบปั่นสมูทตี้
น้ำผักผลไม้ปั่น แบบสมูทตี้จะใช้ใบมีดสับผักผลไม้ทั้งหมดออกมารวมทั้งเปลือกดังนั้นกากใยทั้งหมดจึงถูกรวมบดจนละเอียดรวมกันเป็นของเหลวอยู่ในสมูทตี้ การปั่นช่วยทำให้กากใยผักผลไม้มีขนาดเล็กลง ทำให้ง่ายต่อร่างกายในการดูดซึม นอกจากนี้ประโยชน์ของสมูทตี้อีกอย่างคือ เมื่อดื่มเข้าไปจะไม่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดขึ้นสูงเพราะสารอาหารยังติดอยู่ในกากใยและจะถูกปล่อยเข้าสู่ร่างกายช้าๆต่างจากกรณีน้ำผักผลไม้แบบแยกกาก
ข้อดีอีกข้อของ น้ำผักผลไม้ปั่น แบบสมูทตี้คือ อาจเหมาะสมกับคนที่มีปัญหาความดันโลหิตสูง หรือระดับน้ำตาลในเลือดสูง การเตรียมสมูทตี้ยังใช้เวลาเร็วกว่าเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับเช้าที่เร่งรีบ และเวลาอื่นๆในช่วงวัน เพราะไม่ต้องหั่นเป็นชิ้นเล็กๆและกะปริมาณได้ง่ายว่าปั่นออกมาแล้วจะได้เท่าไหร่ เพราะมันก็คือจำววนเท่าของที่เอาลงไปปั่น ต่างจากแบบแยกกากและสกัดเย็นที่ปริมาณน้ำที่ได้อาจหายไปถึงครึ่ง
การเลือกซื้อเครื่องปั่นที่มีรอบสูงเป็นหนึ่งในวิธีช่วยคนที่ไม่ชอบกินกากใยได้มาก เพราะรอบปั่นสูงทำให้ปั่นได้ละเอียดจนน้ำผักผลไม้เนียนเป็นเนื้อละมุนทำให้ทานผักผลไม้ได้มากขึ้นไปกว่าเดิม ต่างจากเครื่องปั่นที่ไม่เร็วไม่แรง พอปั่นแล้วจะยังเห็นเปลือกหรือผลไม้ชิ้นเล็กๆแยกชั้นกัน ทำให้ดื่มยากกว่า
แม้ว่าการปั่นจะทำให้เราได้สารอาหารที่ติดอยู่กับเปลือกมาด้วย แต่บางงานวิจัยกลับพบว่าการปั่นแม้จะฟังดูดีกว่าการสกัดน้ำ แต่กระบวนการปั่นเองทำให้เกิดความร้อนและออกซิเจนเข้าไปทำปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับผักผลไม้ได้มากกว่า ทำให้วิตามินและแร่ธาตุถูกทำลายไปซึ่งยังไม่มีใครออกมายืนยันได้ชัดเจนว่าสารอาหารลดลงไปมากน้อยเท่าไหร่
น้ำผักผลไม้แบบแยกน้ำ-กาก และแบบสกัดเย็น
งานวิจัยโดยกลุ่มโรงพยาบาลในสหรัฐอเมริกา the Mayo Clinic กล่าวว่าการดื่มน้ำผักผลไม้แบบแยกกากออกไป ทำให้เราไม่ได้รับไฟเบอร์เส้นใยอาหารแบบที่ไม่ละลายในน้ำ (insoluble dietary fiber) และสารอาหารจำนวนหนึ่งที่เกาะอยู่ตามเปลือกและเนื้อผักผลไม้ คุณประโยชน์ที่ได้จึงน้อยลงกว่าทานทั้งหมด การทำน้ำผักผลไม้แบบนี้ยังใช้ปริมาณวัตถุดิบมากกว่าแต่ได้น้ำออกมาน้อยกว่า
ข้อดีของน้ำแบบนี้ก็มีเยอะเช่นกัน อย่างแรกคือ ระบบย่อยอาหารของเราทำงานหนักน้อยลงกว่าแบบสมูทตี้ หรือแบบทานสด น้ำผักผลไม้เหล่านี้ให้สารอาหารที่พร้อมดูดซึมและนำไปใช้ประโยชน์ได้ทันที นอกจากนี้คุณยังไม่ต้องจุกกับการกินผักผลไม้เยอะๆเพื่อให้ได้สารอาหารเท่ากับน้ำผลไม้ 1 แก้วอีกด้วย จึงเรียกว่าน้ำผลไม้แบบแยกน้ำและกากหรือสกัดเย็นหนึ่งแก้ อัดแน่นไปด้วยสารอาหารโดยไม่ต้องกินไฟเบอร์เข้าไปให้อิ่มซะก่อน
ดังนั้นตัวเลือกนี้จึงดีสำหรับคนที่มีปัญหาในระบบย่อยอาหาร เพราะเส้นใยอาหารหรือไฟเบอร์ทำให้การย่อยช้าลงและค่อยๆปล่อยสารอาหารสู่ร่างกายแบบช้าๆ
แบบสกัดเย็นกับแบบแยกกาก ความคล้ายที่แตกต่าง
น้ำผักผลไม้แบบแยกกาก
คนชอบน้ำผักจะรู้ว่ามันมีความแอดวานซ์ในความต่างขึ้นไปอีกระหว่างเครื่องแยกกากส่วนใหญ่ที่เราเจอเป็นร้านค้าแบบสั่งแล้วยืนรอจะใช้แบบนี้เพราะเร็วกว่า กับเครื่องสกัดเย็น ทั้งสองแบบหลักการทำงานต่างกันตรงที่แบบแยกกากจะใช้ใบมีดโลหะที่หมุนอย่างรวดเร็ว ตัดสับเนื้อแล้วผลักเข้าไปสู่ตัวกรองเนื้อออกจากน้ำโดยใช้แรงเหวี่ยงออกจากตรงศูนย์กลาง เลยเป็นที่มาของชื่อ centrifugal juicer
กากใยจะออกมาอีกโถ ขณะที่น้ำถูกแยกออกมาจากอีกด้าน ปัญหาของน้ำผักผลไม้แบบแยกกากคือ ขณะที่ใบมีดปั่นไปจะเกิดความร้อน ซึ่งทำลายเอนไซม์ที่มีประโยชน์ในผักผลไม้นั้น ความร้อนยังทำปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับสารอาหารทำให้คุณภาพน้ำผักผลไม้ที่ได้ไม่ดีเท่าแบบสกัดเย็น
น้ำผักผลไม้แบบสกัดเย็น
การทำงานของเครื่องสกัดเย็น คล้ายกับการบดเคี้ยวของมนุษย์ โดยการใช้การบด บีบช้าๆแยกน้ำออกมาจากเนื้อผักผลไม้ทำให้ไม่เกิดความร้อน และการออกซิเดชั่นขึ้นเหมือนแบบในมีดในเครื่องปั่นและเครื่องแยกกาก จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมผลิตภัณฑ์อะไรๆสมัยนี้ก็เป็นแบบสกัดเย็น และน้ำผักผลไม้แบบนี้ก็มีราคาสูงกว่าเพื่อน
บทความของ Innovative Food Science and Emerging Technologies ยังตีพิมพ์ว่าการสกัดเย็นคงคุณค่าสารอาหารในผักผลไม้ได้ดี แต่ก็ยังไม่มีใครออกมายืนยันว่าดีเท่ากับการทานผักผลไม้สดๆได้หรือไม่ ที่แน่ๆคือ น้ำผักผลไม้แบบสกัดเย็น สามารถดึงสารอาหารออกมา และคงวิตามิน และเอนไซม์ที่มีชีวิตไว้ได้มากกว่าการแยกกาก ทั้งยังสกัดได้น้ำออกมามากกว่าอีกแบบ
เครื่องสกัดเย็นยังเหมาะกับคนที่ชอบดื่มน้ำผักใบเขียว เพราะสามารถสกัดน้ำออกจากผัก และถั่วต่างๆได้ดีกว่าแบบแยกกากที่ทำได้เฉพาะกับผักผลไม้ที่มีน้ำมาก นอกจากนี้ น้ำที่ได้แบบสกัดเย็นสามารถเก็บไว้ได้นานถึง 3 วัน ขณะที่แบบแยกกากควรทานให้หมดภายใน 30 นาทีเนื่องจากการออกซิเดชั่นจะทำให้น้ำผักผลไม้มีสีคล้ำลงอย่างรวดเร็ว สารอาหารค่อยๆสลายไป รสชาติที่จะเปลี่ยน และการแยกชั้นของตะกอน
เปรียบเทียบข้อดี ข้อเสียและประโยชน์ของแต่ละแบบสั้นๆคือ
สมูทตี้
ข้อดี
ได้กินทั้งใยอาหารไฟเบอร์
เตรียมและทำความสะอาดได้เร็วกว่า
เครื่องมีหลากหลายเสปคให้เลือกตามงบประมาณ
ร่างกายค่อยๆดูดซึมสารอาหารได้ช้าๆ ไม่ทำให้ระดับน้ำตาลขึ้นสูง
ข้อเสีย
ไม่เหมาะกับคนที่ไม่ชอบทานกาก
ไม่เหมาะกับคนที่ระบบย่อยอาหารไม่ดี
เครื่องบางแบบอาจปั่นแล้วเกิดความร้อนสูญเสียคุณค่าสารอาหาร (อัพเดทล่าสุดมีเครื่องปั่นบางยี่ห้อที่ทำแบบสุญญากาศช่วยแก้ไขเรื่องนี้ได้แล้ว)
ต้องทำและดื่มในทันที ไม่สามารถเก็บไว้ได้นาน
แยกกาก
ข้อดี
น้ำที่ได้ราคาถูก หาซื้อได้ง่าย
เครื่องที่ใช้ราคาถูกกว่าแบบสกัดเย็น
ทำความสะอาดง่าย
ทำน้ำได้เร็ว ไม่ต้องหั่นเยอะ
ข้อเสีย
เสียงดัง
สารอาหารด้อยกว่าแบบอื่นๆ เพราะความร้อนจากใบมีดและออกซิเดชั่น
เปลืองผักผลไม้เพราะได้น้ำน้อยกว่าเมื่อเทียบกับแบบสกัดเย็น
น้ำผักผลไม้มีสีคล้ำลงอย่างรวดเร็ว ควรดื่มภายใน 30 นาที
สกัดเย็น
ข้อดี
ได้สารอาหารและเอนไซม์ที่ยังมีชีวิตอยู่มากกว่า
ไม่ต้องทานผักผลไม้จำนวนมากเพื่อให้ได้วิตามิน แร่ธาตุในปริมาณที่เท่ากัน
ใช้ทำน้ำนมเช่น ถั่วเหลือง อัลมอนด์ได้ และดึงน้ำจากผักใบเขียวได้ดี
ได้น้ำปริมาณมากกว่าแบบแยกกาก
เก็บไว้ได้นานถึง 3 วัน
ข้อเสีย
ต้องเตรียมและหั่นผักเป็นชิ้นพอดีท่อป้อน
ทำความสะอาดยุ่งยากกว่า
เครื่องมีราคาแพง
การทำงานของเครื่องช้ากว่า
น้ำผักผลไม้และการลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว
หลายคนรวมหันมาใช้การดื่ม น้ำผักผลไม้ปั่น หรือสมูทตี้เพื่อล้างสารพิษในร่างกายและเป็นทางลัดสู่การลดน้ำหนักโดยอาจดื่มแทนการทานอาหารในช่วงระยะเวลาอันสั้น ซึ่งจะได้ผลหรือไม่อยู่ที่การเลือกส่วนผสม และใช้ผักในสัดส่วนที่มากกว่าผลไม้เพื่อไม่ให้แคลอรี่ที่ได้สูงเกินไป
เคล็ดลับคือ เพิ่มผักผลไม้กลุ่มซุปเปอร์ฟู้ด ได้แก่ บลอคโคลี ผักโขม อัลมอนด์ เมล็ดแฟลก เมล็ดเจีย น้ำมันมะพร้าว ผลไม้ตะกูลเบอร์รี่ อย่างสตรอเบอร์รี่ บลูเบอร์รี่ช่วยเพิ่มรสชาติใหม่ๆให้สมูทตี้ หรือน้ำผักผลไม้สกัดไม่น่าเบื่อ แถมเพิ่มสารอาหารที่มีประโยชน์ วิตามิน เกลือแร่ที่สำคัญต่อร่างกายช่วยให้อิ่มนาน และไม่โหยระหว่างวัน
การใช้วิธีการแบบนี้ควรเพิ่มผักผลไม้ หรือสมุนไพรที่ช่วยเติมโปรตีน และไขมัน เพราะนอกจากจะได้สารอาหารหลัก เช่น โปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรตที่สามารถทดแทนมื้ออาหารได้แล้ว ร่างกายยังได้ micronutrient พวกวิตามิน แร่ธาตุ กรดไขมันเช่น Omega 3 ที่ดีกับร่างกาย
ช่วยป้องกัน บรรเทาอาการอักเสบ โรคเบาหวาน มะเร็ง คอเลสเตอรอล ทำให้ไม่โทรม และยังช่วยบำรุงผิวพรรณ รวมทั้งดีท็อกซ์อีกด้วย อย่างไรก็ตามในระยะยาวควรทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอควบคู่ไปด้วย
ข้อสำคัญที่ควรทราบ
ดื่มน้ำผักผลไม้ที่ทำเสร็จใหม่ทันทีจะดีที่สุด เพราะสารอาหารบางชนิดและถูกทำลายไปอย่างรวดเร็วเมื่อโดนแสงและอากาศ หรือดีที่สุดภายใน 30 นาที
เวลาที่ดีที่สุดในการดื่มคือ หลังจากตื่นนอนขณะท้องว่าง เพื่อการดูดซึมเข้าร่างกายได้ทันทีและไม่ถูกขัดขวางด้วยอาหารชนิดอื่นๆ
ไม่ควรดื่มน้ำผักผลไม้หลังดื่มนม กาแฟ
สามารถดื่มน้ำผักผลไม้ ได้ทั้งก่อนและหลังออกกำลังกาย
สรุปสั้นๆได้ว่า ทั้งแบบสกัดเย็นและสมูทตี้ต่างให้สารอาหารพอๆกัน บางครั้งอยู่นอกบ้านไม่สามารถเตรียมได้เองก็ซื้อแบบแยกกากแล้วดื่มทันทีก็ได้เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับความชอบ ไลฟ์สไตล์ และเงื่อนไขทางร่างกายของแต่ละคน น้ำผักผลไม้ทั้ง 3 แบบ(ต้องไม่หวานเกินไปด้วยนะ) ดีต่อสุขภาพและให้สารอาหารที่ดีมากมายนอกเหนือจากมื้ออาหารเดิมๆของเรา
ขอขอบคุณบทความดีดีจาก https://healthplatz.co/smoothies-coldpressed-juices